Przygotowałam zestaw przykładowych ćwiczeń, które mogą Państwo wykorzystać w pracy ze swoimi dziećmi, kształtując motorykę małą w czasie zabawy z dzieckiem. Czas spędzony z rodziną jest dla dziecka najważniejszym aspektem w całym cyklu jego rozwoju. Gdy dziecko będzie dobrze panować nad swoimi dłońmi i palcami, to nauka stanie się dla niego przyjemna, mniej frustrująca i przyniesie wiele zadowolenia zarówno dziecku, jak i nauczycielowi.

Ćwiczenia dłoni

Dotykanie dłoni, pocieranie ich jedna o drugą, naśladowanie mycia rąk (przyjemne dla dzieci będą zabawy z mydełkiem podczas kąpieli, dokładne mycie rąk – wiele radości i mnóstwo zabawy).

Zaciskanie i otwieranie dłoni, W tym wypadku bardzo ciekawym rozwiązaniem jest zakupienie dzieciom tzw. „gniotka” tj. balonika napełnione mąką albo zabawa z piankową piłeczką).

Klaskanie swobodne, rytmiczne (można ćwiczenie wykorzystać podczas pieczenia ciast, otrzepywanie rąk z mąki przez klaskanie itp.).

Wyciskanie wody z nasączonej gąbki.

Ugniatanie papieru, bibuły albo starych gazet, robienie z nich bałwana albo bitwa na „śnieżki” (zima jest dobrym czasem na ćwiczenia małej motoryki poprzez lepienie bałwana lub śnieżek).

Przesuwanie różnej wielkości przedmiotów na stole (oburącz, jedną dłonią) – bardzo ciekawe ćwiczenie podczas przygotowywania potraw, nakrywania do stołu.

 Hwytanie i przenoszenie przedmiotów całą dłonią.

Naciskanie dłoni na blat stołu, robienie odcisku całą dłonią (można wykorzystać zabawy z farbami, mąką).

Wkładanie i wyjmowanie przedmiotów – polecam w tym przypadku dopuszczenia dziecka do pomocy w kuchni – wycierania naczyń, odkładania ich na miejsce itp.

Przekładanie przedmiotów z ręki do ręki, np. zabawy z piłkami różnego typu.

Zabawy z nakrętkami – odkręcanie i zakręcanie butelek.

Otwieranie i zamykanie zamków kluczem.

Zabawy z włóczką albo nitką, np. nawijanie jej na kłębek albo określony przedmiot.

Owijanie bandażem ręki, raz jednej potem drugiej bądź innego przedmiotu (lalki, rolki od papieru).

„Suche” malowanie całą dłonią linii prostych, falistych na ścianie, ławce, kartonie (w pedagogice Montessori wykorzystywane są do takich ćwiczeń tacki z rozsypaną mąką albo innym produktem sypkim do kreślenia szlaczków lub obrazów graficznych liter, bądź cyfr).

Zabawy z wodą – przelewanie wody z kubeczków do dzbanka i odwrotnie, otrząsanie wody z palców, mycie rąk.

Zabawy z różnymi masami plastycznymi (glina, masa solna, plastelina).

Składanie papieru, np. łódki, czapeczki (origami z koła, kwadratu, płaskie i przestrzenne).

Rysowanie kredą na różnych strukturach.

Zabawy konstrukcyjne, np.

• składanie zabawek z oddzielnych części,

• budowanie z klocków różnorodnych budowli,

• wykonywanie różnych prac z papieru, kartonu, butelek, pudełek i innych „nieużytków” według pomysłu własnego lub według wzoru,

• składanie obrazków z części,

• składanie liter i cyfr z części,

• układanie domina,

• układanie/tworzenie obrazów z różnorodnych elementów i materiałów (np. z kamieni, liści, owoców, ziaren, patyków, kasztanów),

• budowanie z naturalnych materiałów (piasek, śnieg).

Ćwiczenia palców

Dotykanie swoich palców.

Przykładanie kolejno palców każdej dłoni: kciuk do kciuka, wskazujący do wskazującego itd. (np. paluszki się witają, kłaniają).

Kiwanie palcami na pożegnanie.

Dotykanie podłoża każdym palcem dłoni.

Naśladowanie gry na pianinie, flecie, trąbce, nosie.

Wysuwanie palców z piąstki, przeliczanie palców.

Przypinanie spinaczy do bielizny na brzeg pudełka kartonowego – zabawy matematyczne.

Podnoszenie koralików i nawlekanie ich na sznurek, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne rzeczy i otwory.

Przekłuwanie papieru igłą z nitką w miejscach oznaczonych kropkami.

Przewlekanie guzików.

Sznurowanie butów.

Wiązanie supełków.

Wciskanie w tablicę korkową pinezek i wyjmowanie ich.

Układanki, np.

• układanie z elementów geometrycznych postaci ludzi, zwierząt, dowolnych obrazów,

• układanie z patyczków, wykałaczek, np. płotu, domku, drabiny itp.

• lepienie z plasteliny – wałkowanie cienkich wałeczków i obwodzenie nimi różnych kształtów,

• ugniatanie plasteliny i wypełnianie nią narysowanych figur geometrycznych (rozciąganie jej),

• rozdzieranie papieru palcami, wydzieranki, wypełnianie kształtów bądź gotowych obrazków,

• wodzenie palcem po śladzie i w powietrzu,

• malowanie pęczkiem waty,

• przecinanie pasków papieru, sznurka,

• cięcie po linii prostej,

• wycinanie figur geometrycznych,

• wycinanie dowolnych przedmiotów ze ścinków tekstylnych o różnej fakturze,

• wycinanie części obrazków do składania.

Zachęcam do jak najczęstszego kontaktu dzieci z materiałami plastycznymi typu plastelina, modelina, glina, papier kolory, nożyczki. Przedszkolaki cieszą się zabawą z takimi materiałami, a praca z nimi w dużym stopniu wpływa na rozwój motoryki małej.

No i oczywiście ćwiczenia grafomotoryczne dostosowane do grupy wiekowej Państwa dzieci. Przygotowałam dla Państwa także propozycje takich ćwiczeń. Zachęcam także do zaprenumerowania dzieciom miesięczników typu np. Abecadło, w których znajdą Państwo propozycje ćwiczeń grafomotorycznych, ćwiczenia z obszaru edukacji matematycznej, polonistycznej, a także bardzo pouczające tematyczne opowiadania.

Zapewniam, że program, na którym pracuje nasze Przedszkole jest w dużej mierze nastawiony na rozwijanie motoryki małej u dzieci.

Wszelkie prace plastyczne, które wykonujemy rozwijają dzieci pod różnym kątem. Ponadto stworzyłam dzieciom tablice, na której mogą wieszać samodzielnie wykonane prace, zawierające własne pomysły i inwencję twórczą. Jest to dla nich bardzo mobilizujący sposób do sięgania po kredki, nożyczki i różne materiały plastyczne podczas swobodnej zabawy.

Zachęcam także rodziców do aktywowania dzieci do pomagania podczas różnych prac domowych. Nie są one nastawione tylko na wspomaganie motoryki małej, ale także uczą dzieci samodzielności i odpowiedzialności, a te cechy na pewno zapewnią

dzieciom łatwiejszy start w szkole.